TANRILARIN HABERCİSİ-HERMES

Kaç kez,

sana şimdi gelme, dedim

Hermes, ruhları

yuvalarına götüren klavuz:

ama mutsuzum, ölmek,

Akheron boyunda açan

ıslak nilüferleri

görmek istiyorum şimdi

Nedir Gene Deli Gönlünü Çelen,Sayfa 114 -

Sappho

Hermes büyük Olympos tanrılarından biri olarak hayvanların hakimi, yolların, seyahatlerin, konukseverliğin, haberciliğin, diplomasinin, ticaretin, hırsızlığın, dilin, yazmanın, ikna etmenin, kurnazlığın, yarışmanın, gymnasiumların, astronomi ve astrolojinin tanrısıdır. Bir de Caduceus adında büyülü bir altın değnek taşır. Gigantlar arasındaki karşıtı Hippolytos'dur...Zeus ile Atlas'ın kızı Maia'nın çocuklarıdır.

"Kesintisiz patikasında giderek her şeyi öğreten zaman," der Prometheus Hermes'e. Burada "zaman" ne ölümsüzlerin ne de ölümlülerin zamanıdır; hikâye örgüsünün zamanıdır muhtemelen; seçimlerin, eylemlerin ve ortak kültür alanını kurarak bunları ölümsüzleştiren edebi masalların zamanı."

Başka Bir Özgürlük

Sayfa 79 -Metis Yayınları

Antik Yunan mitolojisinde Olimpos Tanrıları arasında önemli bir figür olan Hermes, haberci tanrı olarak bilinir. Yunanca adıyla Ἑρμῆς (Hermes), tanrıların arasında haberleri iletme ve mesaj taşıma görevini üstlenmiştir. Ayrıca, yolcuların, tüccarların, hırsızların ve dil bilginlerinin de koruyucusu olarak kabul edilir.

Hermes, kanatlı sandaletleri sayesinde ölümlü ve tanrısal dünyalar arasında hızlı ve serbestçe dolaşabilme yeteneğine sahiptir. Bu özelliğiyle ruhların öteki dünyaya geçişini kolaylaştıran bir psikopomp rolünü de üstlenir. Tanrıların Olimpos Dağı'ndaki haberleşme merkezi olan Hermes, haberleri en hızlı ve en doğru şekilde diğer tanrılara ileterek önemli bir bağlantı figürüdür.

Hermes'in mitolojide öne çıkan önemli hikayelerinden biri, kardeşi Apollo'nun kutsal sürüsünü çalmasıdır. Hermes, küçük bir çocukken yaramazlıklara düşkün olmuştur. Bu yaramazlık ruhu, bir gece Apollo'nun kutsal sığırlarını çalarak kendini göstermiştir. Ancak, bu yaramazlık sonrasında Apollo, Hermes'i yakalar ve tanrılar arasında bir duruşma düzenlenir. Hermes, pişmanlığını göstererek Apollo'ya yaptığı hediye olan liri sunar. Bu müzik enstrümanı, Apollo'yu etkiler ve Hermes'in cezası hafifletilir. Böylece, Hermes müziği ve icatlarıyla da tanınan bir tanrı haline gelir.

Hermes'in diğer önemli icatları arasında dil bilgisi ve alfabeyi öğretmesi, ateşi insanlara vermesi, çeşitli müzik aletlerini yaratması ve hırsızların koruyucusu olması bulunur. Aynı zamanda, sağlık ve tıp alanında da etkili olan Hermes'in sembolü olan caduceus, modern tıp dünyasında da yaygın olarak kullanılan bir simgedir.

Üstün nitelikleri olan Hermes, efsaneye göre daha bir günlükken ayağa kalkar, beşiğinden çıkar, kaplumbağa kabuğundan yaptığı bir liri çalıp ondan çıkan seslerle eğlenir. Bir gün kırlarda dolaşırken tanrı Apollon'un koruması altındaki inekleri çalar. Apollon olayı öğrenince çok kızar; cezalandırılması için Hermes'i kolundan tutup Zeus'a götürür. Ne var ki, Hermes'in lirinden çıkan sesler Zeus'u ve Apollon'u büyüler. Zeus, cezalandıracağı yerde Hermes'e kanatlı bir başlıkla bir çift ayakkabı vererek onu tanrıların habercisi yapar. Haberci Hermes ölülerin ruhlarını yeraltına götürür; çobanlarla, yolunu şaşıran yolculara kılavuzluk eder. Yaşlı Kral Priamos'u, Hektor'un ölüsünü almak için Aşil'in barınağına götüren de odur. Ayrıca Odysseus'a Moly isimli bir bitkiyi vererek Kirke'nin tuzağından kurtaran da odur.

Hermes'in İo efsanesinde de önemli bir görev üstlendiği görülür. Zeus, sevgilisi su perisi İo'yu kıskanç karısı Hera'dan kurtarmak için, onu ineğe dönüştürür. Hera ineği armağan olarak ister ve alır. Kocasının kendisini aldattığından kuşkulandığı için, başına da bekçi olarak 100 gözlü canavar Argos'u diker. Argos uyurken bile birkaç gözü açık kaldığından, her şeyi görür. Bu yüzden ona yanaşmak çok tehlikelidir. İo'nun kurtarılması için Zeus, Hermes'i görevlendirir. Hermes canavarın yanına oturarak eline lirini alıp tatlı tatlı çalmaya başlar. Bu hoş müzikle Argos Panoptis'un gözlerinin tümü ağır ağır kapanır, giderek derin bir uykuya dalar. Hermes de uyuyan canavarın kafasını keser.

Çevik haberci Hermes tüm atletlerin koruyucusu olduğu gibi akıllı ve kurnaz olduğu için hırsızların, kumarbazların ve tüccarların da koruyucusudur. Liri, kavalı, notaları, astronomiyi, ölçü birimlerini ve sporu icat etmiştir. Hermes mitolojistlerce eril öğenin temsilcisi olarak kabul edilir.

Görsel

Tanrı Hermes'in güzel uçan sandaletleri. #Yunan seyahat tanrısı ve Olimpiya tanrılarının elçisi Hermes'in kanatlı sandaletlerini giyen heykeli. Praksiteles'e atfedilen MÖ 4. #Yunan orijinalinin MS 1. Roma kopyası. İtalya'nın Roma kentinde keşfedildi.