HERAKLEİA-MUĞLA

Bafa Gölü'nün kıyısına kurulan Herakleia en az bilinen antik kentlerimizden biridir.

Ama saklı bir ihtişam taşıyan yüzü güneşle aydınlanmıştır.

Ay burda başka bir ışıkla yansır suyun yüzüne..

Bu şehir bir tanrıçanın kalbini taşır.

Öyle ki,

Güneşin doğarken

sarıya boyandığı,

batarken  iklimine şiir yazdığı yerdir Herakleia.

Yeryüzünde ay ışığının en en görkemlı ışık saçtığı coğrafya..

Kapıkırı

Heraklia Antik Kenti...

-------

Herakleia - Muğla

Latmos, Hellen dilinde bir sözcüktür. Antik çağlarda bu bölge Ana Tanrıça Lada'dan ötürü bu isimle tanınmaktadır. Hellenler Lada ismini Latmos olarak değiştirerek şehre de bu ismi vermişlerdir.

Bafa Gölü kenarından geçerken Heraklia tabelasını göreceksiniz. Beşparmak dağlarının ihtişamı, burnunuza gelen toprak ve zeytin kokusu sizi Gölyaka köyüne ardından Muğla’nın Milas ilçesinden yer alan Kapıkırı köyüne götürecek.

Kent, Antik Çağ'da Ege Denizi’nin bir uzantısı olan Latmos Körfezi’ne sahipti. Ancak Menderes Nehri’nin getirdiği alüvyonlarla dolması sonucu körfez bu günkü Bafa Gölü’ne dönüşmüştür. Kent, coğrafi olarak İonya ile Karya sınırında hatta İonya bölgesinde yer almasına rağmen karekter ve tarihi geçmişiyle tipik bir Karya şehri olarak kabul görmüştür.

Mitolojiye göre Ay Tanrıçası Selene, Latmos dağlarında çobanlık yapan güzel delikanlı Endymion’a aşık olur ve onu ebedi uykuya mahkum eder. Ay Tanrıçası Selene ile yoksul ama yakışıklı çoban Endymion'un hikâyesini tam da burada anlatmak yerinde olur. Ay Tanrıçası Selene Latmos'ta bir mağarada uyurken tam da oracıkta hayvanlarını otlatan yakışıklı Endymion’u görmüş ve âşık olmuş. Onu her gece görmek için yere inmeye başlamış. O kadar çok sevmiş ki Zeus'tan sevgilisi için sonsuz gençlik ve hiç bitmeyecek bir uyku dilemiş. Zeus’ta Selene'nin dileğini yerine getirmiş, öyle ki Selene ile sarmaş dolaş olduğu sırada, onları sonsuz bir uykuya daldırmış. Birbirini seven çift bir daha hiç ayrılmamışlar. Bu nedenledir ki ay Tanrıçası Selene, dünyadaki en sevdiği bu yerde parıldamaya ihtişamını sürdürmeye aşkla devam etmiştir.

Buradaki  çilehanelerin tavanlarını ve duvarlarını süsleyen freskler İsa’nın hayatını, Meryem’i ve Azizler’i tasvir eder. Herakleia Antik Kenti’nde Alman Anneliese PESCHLOW tarafından yapılmakta olan yüzey araştırmasına her yıl devam edilmektedir. 1991’den itibaren, dağın, Herakleia antik kentinin sınırları içinde kalan bölümündeki yerleşmelerin incelenmesine yönelik çalışmalar gerçekleştirilmiştir. Bu kapsamda, zirvede çok eski bir yağmur ve kaya kültünün varlığı da göz önünde bulundurularak, belirli bir hedef doğrultusunda tarihöncesi dönemlere ait kalıntılar araştırılmıştır. İlk kaya resimlerinin 1994 yılında bulunduğu Latmos’ta bugün 170 kaya resmi bilinmektedir.

Kent, adını ünlü mitoloji kahramanı Herakles’ten almıştır. MÖ 8'nci yüzyılda adı Latmos iken, Persler zamanında Karia Satrabı Mausolos’un eline geçmiştir. İskender’in Asya seferi sonucu İskender İmparatorluğu’nun, daha sonra Seleukoslar’ın egemenliğine bağlanmıştır. MÖ 1'nci yüzyılda denizle ilişkisinin kesilmesi üzerine eski önemini kaybeden Herakleia, ulaşımdaki güçlük nedeniyle Hrıstiyan keşişlerin gizlenme yeri olmuştur. Çok engebeli ve kayalık bir arazi üzerine kurulan antik kentin etrafı 65 kule ile takviye edilen 6.5 kilometre uzunluğunda sur ile çevrilmiştir. Düzgün dikdörtgen ve kare taş işçiliği gösteren sur duvarları Hellenistik Dönem’de yapılmıştır. Hippodamos şehir planına göre iskan edilen Herakleia, birbirini dik kesen ızgara biçimli parsel ve sokak planının iyi uygulandığı örneklerinden biridir. Limanın arkasında uzanan kayalık arazi üzerinde yer alan Athena Tapınağı kentin en iyi korunmuş yapılarından biridir. Templum in Antis tarzında, iki sütunlu Hellenistik Çağ yapısıdır. Athena Tapınağı’nın doğusunda yer alan agora iki katlı olup, günümüzde birinci katı ayakta kalmıştır.

Athena Tapınağı’nın hemen doğusundaki Agora şehrin merkezinde yer alır. Helenistik dönemde inşa edilen Agora’nın, güney tarafı iki katlı olup, birinci kat duvarları ve dükkanları sağlam olarak günümüze ulaşabilmiştir. Etrafında ise hala yer yer izlenebilen galerilerle çevrili olduğu anlaşılmaktadır. Kentin kuzeydoğu çevre duvarları oldukça iyi durumdadır. Tiyatro kentin kuzey doğusunda yer alır. Skene binasına ait duvarlar ile birinci caveaya ait oturma sıraları görülebilir. Kentin sahiline ve adalara giden yolun kenarında yer alan Endymion Kutsal Alanı’nın apsidal cellası ve pronaosu görülebilir.