KİROS (CYRUS) SİLİNDİRİ

Kiros Silindiri: Dünyanın İlk Anayasası

"Ben, dünyanın kralı,

büyük kral, güçlü kral..

Babil kralı, Sümer ve Akad kralı..

Dört çeyreğin kralı, büyük kral..

Ansan kralı Kambis’in oğlu..

Büyük kral Ansan kralı

Teispes’in ebedi kraliyet soyundan gelen Kiros’um.

Babil’e barışçı bir şekilde girdiğimde kraliyet sarayına yerleştim. Zevkler ve mutluluklar ortamına. Büyük efendimiz Marduk bana, Babil’i sevdiren yüce bir kalp bahşeyledi.

Günlük işlerimle bu cömert kalbim bana yol gösteriyor. Büyük ordum Babil’e kan dökmeden yürüdü; kimsenin Sümer ve Akat halklarını korkutmasına izin vermedim.

Babil’in ve tüm kutsal merkezlerinin iyiliğini aradım. Nabonide’in (Son Babil kralı) ona yüklediği ve ne tanrıların istediği, ne de halka yakışan angaryaya son verdim.

Bezginliklerini ortadan kaldırdım, onları özgürlüklerine kavuşturdum.

Büyük efendimiz Marduk, icraatlarımdan hoşnut kaldı. Beni kutsadı."

KİROS (CYRUS) SİLİNDİRİ

İnsan Hakları Evrensel Bildirgesi’nin yayınlanmasından yaklaşık olarak iki bin beş yüz sene önce yazılmış ve içeriğinde köleliğin kaldırılması, din, dil, ırk ayrımına son verilmesi gibi konular barındıran Kiros Silindiri, dönemin Pers Kralı 2.Kiros tarafından M.Ö. 539 da Babil de yazdırılmıştır.

Kiros Silindiri, Ahameniş İmparatorluğu zamanından kalma bir tarihi eserdir. Üzerinde Babil çivi yazısı ile yazılmış bir bildiri bulunan, kilden yapılmış fıçı şeklindeki yapıttır. Bildiri Babil'i fethetmesi üzerine, imparator Büyük Kiros tarafından yayınlanmıştır.

Hürmuzd Rassam’ın işçileri, Esamil tapınağını örten Tell Amran-ibn-Ali’nin höyüğünde Cyrus Silindirini buldular. Kiros Silindiri için  dünyanın ilk Anayasası olduğu söylenir ve Akkad dilinde pişmiş kil silindire elle yazılmıştır. İngiliz arkeolog Hormuzd Rassam tarafından, 1879 yılında, Esagila Tapınağı(Mabuk Mabedi)kazılarında bulunmuştur. Şu an Londra’daki British Museum’da sergilenmektedir.

 Büyük Kiros, MÖ 600 de  Anshan, İran'da doğmuştur, MÖ 4 Aralık 530, Seyhun da ölmüştür.

Birinci Pers imparatorluğu olan Ahameniş İmparatorluğu'nun kurucusudur. Büyük Kiros, güneybatı Asya'nın çoğunu ele geçirmiştir.

İlk insan hakları bildirgesi olarak kabul edilen Kiros Silindiri'ni yazdırmıştır.

Kiros Silindiri, Ahameniş İmparatorluğu zamanından kalma bir tarihi eserdir. Üzerinde Babil çivi yazısı ile yazılmış bir bildiri bulunan, kilden yapılmış fıçı şeklindeki yapıttır. Bildiri Babil'i fethetmesi üzerine, imparator Büyük Kiros tarafından yayınlanmıştır.

M.Ö. 539 yılında Büyük Kiros ve ordusu Babile girerek, bilenen dünyanın dört bir yerini eline geçirdi ve Sümer, Akkad, Babil Kralı unvanını kazandı.

Bu silindirde Büyük Kiros’un ve güçlü ordusunun Babil şehrini barış ve hoşgörü içinde nasıl ele geçirdiği anlatılmaktadır; farklı kaynaklarda da Büyük Kiros’un hoşgörü içinde şehre girdiği belirtilmektedir. Daha sonra kendini tanrı ilan etmiştir, İncil’de de bu konudan bahsedilmektedir. Silindir daha sonra Mezopotamya geleneğine uygun olarak “Esagila” duvarlarının altına bir temel taşı

Orta Asya’da Massagetler ile savaşta öldüğü düşünülmektedir.

Kiros Silindiri, üzerinde dönemin diplomasi dili olan Akadca ile yazılmış bir bildiri bulunan, 23-11 cm. ebatlarında kilden yapılmış fıçı şeklinde bir yapıttır. Babil’in fethinden sonra İmparator Kiros tarafından yayınlanan bildiride, kazanılan savaşların kayıtları ile bağışlayıcı kanunların yanı sıra kraliyet soyuyla ilgili bilgiler yer almaktadır.

II. Kiros silindirde daha sonra halka can, mal, namus güvencesi verdiğini, dil, din özgürlüğü tanıdığını, kimsenin inancına karışmadığını, her türlü inanca saygı gösterdiğini, ırk ayrımcılığını ortadan kaldırdığını, yöneticilerini seçme hakkı tanıdığını, devletler arasındaki anlaşmazlıkların barışçı yollardan çözümü için uğraştığını anlatıyor.

Silindirinde üç ana konu vardır: ırk, dil ve din eşitliği, köleler ve göçe zorlananların tüm haklarının verilmesi ve şehre dönmelerinin sağlanması, ayrıca yıkılan tüm tapınakların tekrar tamir edilmesi.

Ayrıca 1971’de Kiros Silindiri dünyadaki ilk insan hakları bildirgesi olarak tanındı ve altı dile çevrildi. Silindirin bir kopyası, New York’taki Birleşmiş Milletler Merkezi’nde bulunmaktadır.

 Metin, Kiros’un insanlığa saygısını,  dini hoşgörüsünü ve özgürlüğe verdiği önemi ortaya koymaktadır; Cömert ve insancıl politikalarının bir sonucu olarak Cyrus, döneminde büyük bir destek görmüştür.

Kiros Silindiri M.Ö. 539 tarihli, boyu 23 cm, genişliği ise 11 cm’dir. Üzerindeki yazıların bir kısmı okunmaz haldedir.

Kiros Silindiri 1879 yılında Asur bilgini Hormuzd Rassam tarafından Babil’deki Marduk Tapınağı’nda bulunmuştur. Günümüzde Londra’daki Britanya Müzesi’nde sergilenmekte olan silindirin birebir kopyası halen Birleşmiş Milletler’in New York’taki karargâhında sergilenmektedir.