THEMİS

Bugün Themis in terazisi hırpalandı, yok edildi..

Hukukun evrensel simgesi olan Adalet Tanrıçası

"İnsanlarda tek güzel kanun

Suyu ışık yapmaları

Düşü gerçek yapmaları

Düşmanı kardeş yapmalarıdır"

 "Asıl Adalet" adlı şiirinden A.Kadir'in çevirisiyle.

Bugün adaletten tam da söz edilmesi gereken zaman....

Tarih boyunca insanoğlunun aradığı adalet henüz bulunmuş değil!!

Asırlar geçti, binlerce yıl geçti..., İmparatorluklar, büyük krallıklar kadim topraklarda kurulup dünyaya hakim olan devletler,  nicelerinin arayıp  bulduğunu sandığı ama gercek anlamda bulunamayan hak, hukuk, adalet bugün hala aranıyor. Bugün Themis’in terazisi yok edildi...Adaletin  kılıcı keskin mi bilinmez ama insanğlu ona kavuşmayı hala bekliyor.

"Bir insanı öldürdüğün zaman, bir yaşam çalarsın.

Karısını bir kocadan, çocuklarını bir babadan mahrum edersin.

Yalan söylediğin zaman, bir insanın gerçeğe ulaşma hakkını çalmış olursun.

Aldattığın zaman, bir insanı doğruluk, adalet hakkını elinden alırsın. Çalmaktan daha büyük kötülük yoktur."

Uçurtma Avcısı, Khaled Hosseini

"Gerçek adalet,

her hatanın bedelini bir kez ödetir. Gerçek adaletsizlik, her hatanın bedelini tekrar tekrar ödetir."

Dört Anlaşma, Don Miguel Ruiz

"Düzenbazlıklar ve kandırmacalarla dolu bir adalet. Geçici çözümlerden oluşan yasalar. Korkunç."

Bir İdam Mahkûmunun Son Günü,Victor Hugo

Yunan mitolojisinde Themis, ilahi veya doğal yasa, düzen ve adaletin kişileşmesiydi. Adının anlamı adalettir. Atina’da kendisine bir tanrıça olarak ibadet edilirdi. Ayrıca bilgelik, öngörü ve kehanet ile tanınırdı.

"Aklımızın alamayacağı bazı şeyler vardır. Adalet duygumuzu aşan şeyler. Bu işin doğrusunu yanlışını biz söyleyemeyiz, bizim yargımız burada işlemez."

Bir Kuzey Macerası, Jack London

Themis, Yunan mitolojisinde Uranüs ve Gaia'nın kızı olan adalet ve düzen tanrıçasıdır. İlahi adaletin tecessümüdür. Zeus'un Metis'ten sonraki ikinci karısıdır. Babaları Zeus olan, Horae ve Moirae'nin annesidir.

Adalet ve düzeni temsil eden Themis heykelinin bir elinde adalet terazisi, diğer elinde kılıç vardır, gözleri bağlıdır. Terazi adaletin dengeli dağıtılmasını, kılıç adaletin keskinliğini, kadın ve bakire oluşu bağımsızlığını, gözlerinin bağlı olması ise tarafsızlığını simgeler. Bazı tasvirlerde ise Themis, elinde bir kitapla görülür. Bu kitap, yasaları ve yasalara uygun yaşamayı temsil eder. Themis’in genelde beyaz bir elbiseyle görülmesi ve bakire olması da onun saflığını ve bağımsızlığını temsil etmektedir. Heykele dikkatli bakılırsa fark edilebilecek bir diğer detay ise Themis’in bir ayağının altında bulunan yılan figürüdür. Bunun anlamı ise toplumdaki kötülükleri ayaklarının altına almasıdır.

Adaletin tarafsızlığını, değişmezliğini ve önyargı olmadan hukukun adil ve eşit yönetimini temsil etmektedir. Bu anlamda adaletin her durumda sağlanabilmesi ise aklın tarafsızlığı ile mümkün olabilmektedir.

Yunan mitolojisinde Themis, ilahi veya doğal yasa, düzen ve adaletin kişileşmesiydi. Adının anlamı adalettir. Atina’da kendisine bir tanrıça olarak ibadet edilirdi. Ayrıca bilgelik, öngörü ve kehanet ile tanınırdı. (Oğlunun adı Prometheus’dur ve “öngörü” anlamına gelir) Zeus’un bile bilmediği gizli sırlarla tanışmıştı. Themis, mazlumların koruyucusu ve misafirperverliğin destekçisiydi.

Themis’in Betimlenmesi

Themis, bazen bir elinde bir çift terazi, diğerinde bir kılıç veya boynuz biçimli bir kabı (Bereketi temsil eder.) tutan güzel bir kadın olarak tasvir edilmiştir. Benzer bir görüntü Roma tanrıçası İustitia (Justitia veya Lady Justice) için de kullanılmıştır.

Themis, gözleri bağlı bir bakire olarak simgeleştirilmiştir.

Kendisi öfkeli veya cezalandırıcı değildir. Ona yeteri kadar saygı gösterilmediğinde veya adaletsizlik yapıldığında, o sessiz kalır ve onun yerine Nemesis gerekli karşılığı, cezayı verir. Themis, aynı zamanda kâhindir, kehânet gücü vardır, kehânet yeri olan Delphi tapınağını o inşa etmiştir.

İlk dönemlerde tam zıddı olduğu Eris ile beraber ve benzer resmedilmiştir. Son dönemlerde ve daha sonraki çağlarda ise gözleri bağlı elinde bir terazi ile resmedilmiştir. Roma mitolojisindeki Iustitia (ilahi adaletin tecessümü) Themis'in roma mitolojisindeki karşılığıdır denilebilir.

Themis, doğada, mevsimlerin, yılların ve sanatların düzenini sağlayan bir Tanrıça üçlüsüyle canlı varlıklar arasında yaşamla ölüm dengesini kuran bir Tanrıça, bir Tanrısal varlıktır. Themis, yasadır, kuraldır. Ama gelip geçici bir yasa değil, Tanrılar dünyasında da insanlar dünyasında da değişmez evrensel ve ölümsüz doğa yasasıdır. Tanrısal yasadır, onun karşıtı insansal yasa ise Nomos Nemesis'dir.

Themis, Olympos’ta yaşar, Tanrıların toplantılarına başkanlık eder, Olympos'taki düzeni o korur, Homeros’u da tanır, bilir onu, Hera ile Zeus’la konuştuğunu gösterir İlyada’da, ama çok söz edilmez Themis ten, efsanesi, öyküsü yoktur, Her yerde her zaman vardır. Ürettiği, tanrısal varlıklarla sürdürür etkisini, bu varlıklarlarda Tanrılardan daha güçlü oldukları için ehramın tepesinde oturur gibidir Themis. Adı da koymak, yerleştirmek, oturtmak anlamına gelen bir kökten türemiştir .

Themis’in saygı duyduğu “yasa ve düzen”, özellikle aile veya toplulukla ilgili olarak, doğal düzen ve uygun olan anlamındaydı. Bu tür gelenekler, bugün kültürel veya sosyal yapılar olarak görülseler de kökenleri doğal olarak algılandı. Yunanca’da “themis” ilahi veya doğal hukuka atıfta bulunurken, “nomoi” insanlar ve topluluklar tarafından oluşturulan yasalara atıfta bulunur.

Themis, Delfi’deki tapınağı işgal ederken annesi Gaia’yı takip etti. Bazı rivayetlerde Themis’in, tapınağı yarattığı söylenir. Sonunda Delphic vazifesini ya Apollon’a ya da kız kardeşi Phoebe’ye devretti.

İlahi ya da doğal yasaları görmezden gelenler ceza ile yüzleşmek zorunda kaldığı için Themis, Nemesis ile Rhamnous’ta bir tapınağı paylaştı. Nemesis, yasa ve düzeni reddederek kendini beğenmiş olan ve Olimpos’a meydan okuyan insanlara karşı ilahi cezanın tanrıçasıdır.

Kaynak

Azra erhat, Mitoloji sözlüğü

Antik Yunan ile İlgili Kitaplar ve Romanlar ; Tanrıların Masalları · Michael Köhlmeier ·

Herodotos Tarih - Hasan Ali Yücel Klasikleri · Herodotos

Yunan ve Roma Mitolojisi - William Hansen

Klasik Yunan Mitolojisi - Şefik Can -

#gökçensalihaünal #arthistoriat #themis #adalet #mitoloji #hakhukukadalet